11 yıl önce sel altında kalan Bartın'a bir proje hazırlandı. 11 yıl sonra yine sel alınca Kent Konseyi sordu: 'O proje ne oldu?' Devlet yanıtladı: 'Devlet sırrıdır, söyleyemeyiz'

30 Temmuz 2009

İSTANBUL - Türkiye’nin en çok yağış alan illerinden olan Bartın, 14 Temmuz gecesi başlayan yağışlarla yine sele teslim oldu. Bartın’da benzer bir felaket 11 yıl önce de yaşanmış kentin yüzde 85’i sular altında kalmış, yüzlerce ev ve işyeriyle tarım arazileri zarar görmüş, iki kişi de ölmüştü. Bu felaketin ardından Dünya Bankası kredisiyle yürütülen ve kısa adı TEFER olan (Turkey Emergency Flood and Earthquake Recovery- Türkiye Sel ve Deprem Felaketi Acil Yardım Projesi)  kapsamında bir çalışma başlatıldı ve ‘Bartın Irmağı Sel ve Taşkın Projesi’ hazırlandı Dünya Bankasın’dan gelen krediyle üç aşamalı gerçekleştirilecek projeyle Bartın’da tekrar sel felaketi yaşanmasının önlenmesi hedefleniyordu. Ancak  Bartın’ı 11 yıl sonra yine tekrar sel aldı.
Bunun üzerine Bartın Kent Konseyi üyesi bir grup mühendis, geçen yıl, projenin hangi aşamada olduğunu öğrenmek için kolları sıvadı.  Ziraat Mühendisi Ayşe Sevtap Uzun, konsey adına 19 Şubat 2009’da Devlet Su İşleri (DSİ) Bartın İl Müdürlüğü’ne müracaatta bulunarak, ‘Bartın Irmağı’nı iyileştirmek için hazırlanan TEFER projesini incelemek istediklerini söyledi. Uzun, İl Müdürlüğü, konuyla ilgili geri dönmeyince bir ay sonra aynı taleple Bartın Valiliği’ne başvurdu. Bu arada DSİ İl Müdürlüğü, konseye 1 Nisan’da ‘Konuyla ilgili Bölge Müdürlüğü’ne görüş soruldu  ve cevap gelmedi’ diye yazı gönderdi.

‘Gelip inceleyebilirsiniz’
İstediği bilgileri alamayan Uzun, 17 Nisan 2009’da ‘Başbakanlık Bilgi Edinme ve Değerlendirme Kurulu’ndan projeyle ilgili bilgi talep etti. Başvurunun ardından DSİ Bartın İl Müdürlüğü 27 Nisan’da, Bilgi Edinme Kanunu’nun 10. maddesi gereğince, projeyle ilgili detayları Kent Konseyi mühendislerine veremeyeceklerini belirtti. Ancak bir not düşülmüştü: “İsterseniz müdürlüğümüze gelip inceleyebilirsiniz.”
Projenin verilmesine engel olduğu belirtilen yasa maddesinde “Bilgi veya belgenin niteliği gereği kopyasının verilmesinin mümkün olmadığı veya kopya çıkarılmasının aslına zarar vereceği hallerde, belgenin aslını incelenmesi ve not alınabilmesi...” hükmünü içeriyor.
Uzun ve arkadaşları bu talebi “Arazide inceleme yapmadan yalnız kâğıt üzerinden incelemenin faydası olmaz” diyerek geri çevirdi. Daha sonra Uzun, Başbakanlık Bilgi Edinme ve Değerlendirme Kurulu’na 28 Nisan’da bir yazı yazarak DSİ İl Müdürlüğü’nün ‘yerinde inceleme kaydıyla’ verilen bu iznin yeterli olmadığını söyledi. Bunun üzerine kurul, 28 Nisan’da DSİ Genel Müdürlüğü’ne bu taleple ilgili bir yazı yazdı ve konuyla ilgili görevlilerin 11 Haziran’da yapılacak toplantıda konuyu görüşmek üzere hazır bulunmaları gerektiğini belirtti. Uzun, bu yazıya istinaden kuruma başvurarak 11 Haziran’daki toplantıya katılmak istediğini belirtti ancak kurul bu talebi reddetti. 

‘Devlet sırrı veremeyiz’
Başbakanlık Bilgi Edinme ve Değermendirme Kurulu’nun 11 Haziran 2009’da yaptığı toplantıdan çıkan karar ilginçti: “Belge devlet sırrı niteliğinde olduğu için incelenemez.” Kurul Dünya Bankası kredisiyle yürütülen bir projenin devletin güvenliğine zarar vereceği endişesiyle açıklanamayacağını belirtiyordu. Uzun, bu kararı şaşkınlıkla karşıladı: “DSİ İl Müdürlüğü  ‘Gelin inceleyin, bilgi de verelim’ dedi. Ancak Bilgi Edinme Kurulu, projenin ‘devlet sırrı’ olduğunu açıkladı. Bu ne çelişki. Halkı selden koruyacak bir proje hangi gerekçeyle ‘devlet sırrı’ oluyor.”
Çelişkiler bunlarla da sınırlı değil. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı ile Bartın Valiliği28 Mayıs 2009’da ‘Bartın İlinin Afet Tehlikesi’ konulu bir toplantı düzenlediği ve söz konusu projeyle ilgili detaylı bilgiler verildiği ortaya çıktı. Bakanlığın Afet İşleri Genel Müdürlüğü Planlama Hak Sahipliği ve Borçlandırma Dairesi Başkanlığı’nda görevli Hayriye Şengün, verdiği bilgilere göre, TEFER 1, 26 Şubat 2002’de ihale edildi. İhaleyi Çakır ve Star ortak girişimi aldı. Bedeli 2 trilyon 259 milyar 802 milyon 889 bin 939 TL (eski Türk Lirası) olan ihale 30 Ağustos 2003’te bitirilmiş ve geçici kabulü yapılmış. TEFER 2, 23 Şubat 2002’de ihale edildi. 2 trilyon 677 milyar 70 milyon 474 bin TL (eski Türk Lirası) bedelli ihaleyi Kolin İnş. İml. ve Tic. AŞ. aldı. 25 Mart tarihinde ihale tamamlanıp geçici kabul görmüş.