Kimine göre şehzadeler şehri, kimine göre açık hava müzesi... Hepsi doğru ama bir de bu açıdan bakın bu ulu şehre...

Serkan Ocak / serkan.ocak@hurriyet.com.tr

Birkaç hafta önce bugüne kadar hiç görmediğim Amasya’ya gittim. Bu kadar etkileneceğim hiç aklıma gelmezdi. Kaldığım otel Çakallar mevkiindeydi. Zaten küçük şehirde kayaların arasından tırmanarak bu kadar tepelere çıktığım için söylenirken bir de baktım ‘açık hava müzesi şehir’ ayaklarımın altında. Şehri gezmeye başlamadan önce buraya çıkın ve bir plan yapın. Nereye gideceğinizi ne kadar vakit ayıracağınızı iyi planlamazsanız Amasya Kalesi’nde, Sultan Beyazıt Camii’nde ya da Bimarhane’de saatlerce vakit geçirebilirsiniz. Çünkü tarih sizi alıp götürüyor, çıkasınız gelmiyor buralardan...

Şehir iki dağın arasına kurulmuş. Kalenin olduğu Harşena, diğeriyse Ferhat (Pont) Dağı. İki dağın arasından Yeşilırmak geçiyor. Osmanlı’da şehzadelerin neden Amasya’da staj yaptığını da kentin fiziki yapısını gördükten sonra anlamak zor değil. Bir giriş, bir de çıkış var. İki tarafı tuttuğunda şehre girmek için kuş olmanız gerekiyor. Milli Mücadele’nin ilk ateşi de ‘Amasya Tamimi’yle burada yakıldı. Osmanlı’da tam 12 şehzade eğitim için buraya gelmiş. Altısı da tahta çıkmış. Şimdi tahta çıkan ve çıkamayan bu şehzadelerin bir de müzesi var. Yeşilırmak’ın kenarına dizilmiş Yalıboyu’ndaki konaklardan birini restore eden Amasya Valiliği, balmumundan heykellerin bulunduğu bir müze kazandırmış şehre. Orijinal eserlerin çoğu Topkapı Sarayı’nda olsa da Şehzadeler Müzesi’ne mutlaka uğrayın. Üst katta tahta çıkan sultanları, altta ise bahtsız şehzadeleri göreceksiniz.

Persler, Urartular, Frigler ve Romalılara dayanan 8500 yıllık tarihe sahip kentte beni en çok etkileyen yerlerden biri de Bimarhane oldu. Fatih Sultan Mehmet dönemi’nin en bilinen hekimlerinden Şerefeddin Sabuncuoğlu tarafından kurulan bu Tıp ve Cerrahi Tarihi Müzesi’nde doğal bitkilerden, macunlardan ve en önemlisi musikiden nasıl şifa dağıtıldığını göreceksiniz. 
Hangi hastalığa hangi makamın iyi geldiği de bu müzede. 
 

Kentin eserlerinin yer aldığı Arkeoloji Müzesi mutlaka görmeniz gereken yerlerden. Mumyaların olduğu yer müzenin en etkileyici bölümü. Atatürk’ün misafir olarak kaldığı Hazeranlar Konağı ise Yalıboyu’nun en eski yapılarından. Selfie çeken şehzade heykeli ise Yeşilırmak’ın kenarında kendisine eşlik edecek ziyaretçilerini bekliyor. Bence son derece ilgi çekici bir fikir olmuş. Gençlerin çok hoşuna gittiği, gün boyu şehzadenin markası belli olmayan cep telefonuna poz verenlerden anlaşılıyor.

Sultan Bayezid (II. Bayezid) Camii’nin bulunduğu külliyede çatıda kullanılan harca devekuşu yumurtası katılmış. Anlatılanlara göre, bu yüzden caminin hiçbir yerinde kuş pisliği görülmüyormuş. Hakikaten de hiç görmedim. Bu bilgiye daha önce sahip olsam, Üsküdar’da çatı katında yaşadığım dönemde ortalıkta devekuşu yumurtası bırakmazdım.

Tüm şehri gezdikten sonra yine Çakallar Tepesi’ne gidin. Ferhat ile Şirin’in aşkına konu olan ve aslında gerçek adı ‘Pont’ olan Ferhat Dağı’nın eteklerinden şehre son bir kez daha bakın. Osmanlı döneminde hapishane olarak kullanılmış Kral Mezarları’nı, Yalıboyu’ndaki yüzlerce yıllık konaklarını, hele akşam vaktiyse kalenin ve şehrin yeni aydınlatmasını görünce Amasya’ya aşık olacaksınız. Ben oldum...

Amasya’nın dillere destan bir mutfağı var. Yöresel yemekler için önerim Amaseia. Helkıs Konağı’nda ise ‘pirpirim’, ‘kalburabastı’ gibi unutulmuş lezzetleri deneyebilirsiniz. Ali Kaya ise Tokat kebabı için gitmeniz gereken yer. Ancak mevsimi geçmek üzere. Telefon açmadan gitmeyin yoksa sıradan kebaplara talim edersiniz. Manzara için Çakallar Mahallesi’ndeki The Apple Otel’de, butik tercih ederseniz Yalıboyu’ndaki Helkıs Konağı’nda kalabilir, şehir merkezinde Simre Otel’i tercih edebilirsiniz. Kenti rehberle gezmek faydalı. Volkan Şeker, aslında beden eğitimi öğretmeni. Ancak uzun süredir rehberlik yapıyor. Yolunuz düşerse doya doya Amasya’yı öğrenmek için arayın (0 543 260 25 70). Benden selam söylemeyi de unutmayın.