İnsan sağlığının olumsuz yönde etkilendiği ve çevre kirliliğinin dayanılmaz boyutlara ulaştığı Dilovası'nda işletmeler gece zehirli gazlarını filtrelemeden salıyor. Yaklaşık 50 bin nüfuslu Dilovası'nda 0-14 yaş arası 15 bin çocuk yaşıyor.

07 Ocak 2007

İSTANBUL - İnsan sağlığının olumsuz yönde etkilendiği ve çevre kirliliğinin dayanılmaz boyutlara ulaştığı Dilovası'nda işletmeler gece zehirli gazlarını filtrelemeden salıyor. Yaklaşık 50 bin nüfuslu Dilovası'nda 0-14 yaş arası 15 bin çocuk yaşıyor. Günlük giriş çıkışlarla Dilovası'nın nüfusu 70 bini buluyor.
Dilovası Ekoloji ve Sağlık Derneği Başkanı (EKOS-DER) Ercan Teker, 1990'lı yıllarda hatalı yerde kurulan sanayinin insan sağlığını ciddi derecede tehdit ettiğini söyledi. Araştırmalara göre sanayi içindeki 167 kuruluşun yüzde 73'ünde emisyon ölçüm cihazları ve filtrelerin bulunmadığını belirten Teker şöyle konuştu: "Filtresi olan tesisler de maliyetten kaçmak için özellikle İl Çevre Müdürlüğü'nün denetim yapmadığı saatlerde zehirli gazları filtrelemeden bırakıyor. Çevre tahribatı çok fazla. Ayrıca İl Çevre Müdürlüğü de zehirli atık saçan 33 firmanın ismini duyurdu. Polisan, Çolakoğlu, Diler Demir Çelik bunlardan birkaçı. Firmalar önlem almaya başladı ancak bazıları hâlâ kayıtsız."
'Denetim yetersiz'
Cezaların caydırıcı hale gelmesinin önemli olduğunu vurgulayan Ercan Teker, "Çevre Müdürlüğü iyi niyetli ama teknoloji açısından ve mesai saati dışındaki denetimler açısından yetersiz" dedi. Teker, sanayinin yarattığı çevre kirliliği yetmezmiş gibi Kocaeli Büyükşehir Belediyesi'nin bölgeye çöp sahası kurduğunu söyledi. Bu yüzden dava açtıklarını belirten Teker, şöyle konuştu: "Anayasa'nın 56. maddesine göre 'herkesin temiz bir çevrede yaşama hakkının ihlal edildiği gerekçesiyle' çevreyi kirletmeye devam eden firmalar hakkında dava açacağız. Çevre ve Orman Bakanı Osman Pepe sanayi kuruluşlarına 2007'nin ikinci yarısına kadar süre verdi. Bu zamana kadar bekleyeceğiz. Önlem alınmadıği takdirde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne gideceğiz."
Dilovası Sanayi Bölgesi'nin 1990'lı yıllarda hatalı yerleşim planının yapıldığını söyleyen Kocaeli Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölüm Başkanı Savaş Ayberk, Dilovası'nda ciddi bir çevre felaketinin yaşandığını vurguladı.
'Geceleri kokuyor'
Gecenin bir vakti olağanüstü bir kokuyla karşılaşıldığını belirten Ayberk sözlerine şöyle devam etti: "Dilovası'nda ciddi bir çevre faciası yaşanıyor. İlçedeki tesislerin denetimi İl Çevre Müdürlüğü'nün yetkisinde. Bizim bu konuda açıklama yetkimiz yok. Tek tek firma ismi veremeyiz, ancak Türkiye'nin her yerinde denetim dışında bu tür baca gazı ve tozları bırakılıyor. Atık sadece baca için değil su için de geçerli. Tübitak, İl Çevre Müdürlüğü ve Kocaeli Üniversitesi ile ortak çalışmalar yürütülüyor. Sanayi bölgesindeki 167 fabrikadan 46'sının atıklarının çok zehirli olduğunu tespit ettik. Yer tespiti devlet tarafından yapılmamış. Arazi satıcıları tarafından ucuz olduğu için bu bölge seçilmiş. Tamamen yanlış, hava akımları yetersiz. İnsanlar da çaresiz kaderine razı oluyor. Toplumsal bilinç ayaklanması sağlanmalı."
Kirlilik yosunlarda
Dilovası'nda yaşanan kirlilik Kocaeli Üniversitesi'nin liken ve kara yosunları üzerinde yürüttüğü çalışmaya yansıdı. Buna göre Dilovası'nda bakır, çinko, cıva, krom değerleri normalden 200 kat fazla. En fazla kirlenme kurşunda, Dilovası'nda 270'ken Ege'de maksimum değer 30.
'Ölçüm 24 saat yapılmalı'
Kocaeli Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölüm Başkanı Savaş Ayberk'in Dilovası'ndaki çevre kirliliğine yönelik çözüm önerisi şöyle: "Merkezi elektronik kumanda sistemleriyle ölçümlerin yapılacağı online izleme sistemleri kurulmalı. Böylece 24 saat bacalar kontrol altına alınır. Bunun kontrolü için il çevre müdürlüğünün denetimi yeterli olmaz. Yasal düzenlemelerle organize sanayi bölgesi yönetiminin devreye girip gerekli denetimleri yapmaları ve yetkili makamlara raporlaması gerekir. İzmit Atık Yakma ve Depolama Şirketi'nde (İzaydaş) bunun örneği var. İkinci bir önlemde mobil istasyonlar kurulması. Gezici istasyonlar tesisleri dolaşarak ölçümler yapıyor ve bunu raporluyor. Bunun örnekleri de Hollanda da var."
Ölümün kol gezdiği belde: Dilovası
Dilovası Sanayi Bölgesi'nde ağır metal, demir çelik, boya, kimya ve kozmetik gibi sektörler başta olmak üzere toplam 167 kuruluş bulunuyor. Devlet İstatistik Enstitüsü'nün kayıtlarına göre 1 Ocak 1995-10 Ekim 2004 tarihleri arasında gerçekleşen ölümlerin yüzde 32.3'ü kanserden.