Çanakkale'nin Biga ilçesine bağlı Karabiga Beldesi'nde yapılmak istenen termik santral projesinin yürütmesi durdurulmuştu. Mahkeme ardından ÇED olumlu kararını iptal etti ama...

24 Şubat 2014

Çanakkale’nin Biga ilçesine bağlı Karabiga Beldesi’nde yapılmak istenen Cenal Termik Santralına karşı yıllardır örgütlü bir mücadele yürütülüyor. ÇED toplantıları Karabigalı halk tarafından engellendi. Açılan davalar bölge halkı lehine sonuç vermeye başladı. ÇED olumlu kararı iptal edildi. Ancak Karabiga’da sorunlar bitmedi. Çünkü bölge sakinlerinin mücadele etmesi gereken 4 yeni ÇED süreci var.
Termik santral projesine karşı daha önce de Biga Çevre Platformu, Çanakkale TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası adına Çanakkale Barosu Çevre ve Kent Komisyonu avukatlarınca dava açılmıştı. Çanakkale İdare Mahkemesi, verilen ÇED olumlu kararının yürütmesini şu gerekçeyle durdurdu:
“...tesisin etki alanı içerisinde bulunan; tarım arazilerine, doğal yaşama, yerleşim yerlerine ve insanlara, denizden alınacak olan deniz suyunun tekrar denize verilmesi nedeni ile deniz ve dolayısıyla deniz içerisindeki yaşama ve genel olarak çevreye olumsuz etkilerinin olacağı ve bunların ÇED raporunda yeterli ölçüde öngörülmediği, bu etkilerin bertarafı için gerekli taahhütlerin bilimsel ve teknik verilere dayanmadığı, tesiste kömürün boşaltılması ve kırılması sırasında çevre açısından önemli olumsuzluklar oluşacağı anlaşıldığından ÇED’in hukuka uygun olmadığına...”
Çanakkale İdare Mahkemesi, bu kez davayı esastan görüşerek oy birliği ile iptal kararı verdi. Kararda dava için yapılan bilirkişi raporuna atıflarda bulunuldu. Santralın yapılacağı alana yakın zeytin ağaçları bulunduğu, santralın doğal yaşama ve tarım arazilerine olumsuz etki edeceği, alanın yakınındaki Priapos Antik Kenti’ne, denize ve deniz içerisindeki yaşama da zarar vereceği vurgulandı.
Ancak Karabigalılar bu karara sevinemiyor. Çünkü ilk yürütmeyi durdurma kararından sonra yatırımcı şirket Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na başvurarak projeyi yönetmeliklere de aykırı olarak 4 parçaya böldü. Cenal Enerji Santralı için, ‘santral sahası ve derin deniz deşarjı’, ‘atık depolama sahası’, ‘liman bölgesi’ ve ‘dolgu alanı’ olmak üzere ayrı ayrı ÇED için başvuru yapıldı. Bakanlık, ‘santral sahası ve derin deşarj’, ‘atık depolama sahası’ için olumlu karar verdi. Diğer iki başvuru için henüz süreç devam ediyor.
Cengiz İnşaat ve Alarko ortaklığı ile planlanan ve inşaatı devam eden termik santralın ‘santral sahası ve derin deniz deşarjı’ için alınan ÇED olumlu kararına karşın dava açıldı. Ziraat Mühendisleri ve Peyzaj Mimarları Odaları, Karabiga Temiz Doğa Derneği, Biga Çevre Derneği, Madra Dağı ve Kaz Dağı Belediyeler Biliği, Yeşil Barış (Greenpeace) Hukuk Derneği yürütmenin durdurulması ve iptalini istedi.
Hak arama hürriyeti nerede?
Greenpeace avukatı Deniz Bayram’ın verdiği bilgilere göre, aynı şekilde ‘depolama sahası’ için de dava açıldı. Ancak liman için henüz dava açılmadı. Avukat Bayram Karabiga’daki termik santralla ilgili süreç hakkında şu bilgileri verdi: “ÇED Yönetmeliği’nde düzenlendiği gibi, entegre proje olan kömürle çalışan termik santrallerin ÇED süreci bir bütündür ve bütün olarak tek süreç şeklinde yürütülmeli. Karabiga Termik Santrali’nin ÇED’inin 4 parçaya bölünmesi, hukuka aykırı. Bunun gibi hukukun arkasından dolanılması örnekleri oldukça fazla. Çanakkale İdare Mahkemesi projenin çevresel zararları nedeni ile proje hakkında iptal kararı verdi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın verdiği ÇED Olumlu Kararı ile yeniden projenin devamına izin vermesi açıkça insanların hak arama hürriyetlerine aykırı. Bunlar halkın hukuk mücadelesinin güçsüzleştirilmesi politikalarıdır.”