Gemicilikte yeni kuralların ardından dünyanın gemi çöplüğü haline gelen Aliağa'da 22 Mart fırtınasının ardından manzara ürkütücü.

30 Mart 2013

İzmir Çandarlı kıyılarına vuran petrol çamuru gözleri hemen yakınındaki Aliağa gemi söküm tersanelerine çevirdi. Yarım asırdır faaliyetlerini sürdüren tersaneler dünyanın gemi çöplüğüne dönmüş durumda. Gemi sökümü, işçi sağlığı açısından riskli olduğu kadar çevre açısında da son derece tehlikeli bir iş kolu.
22 Mart’ta yaşanan fırtına, tersaneleri birbirine katmış. Bazı gemiler paramparça olmuş. Gemilerdeki yağlar denize karışmış. İşçiler yağın çamurun içinde çalışıyor. Çevre Bakanlığı’nın yetkilileri de dün Çandarlı’daki sızıntının kaynağını araştırmak için gemi söküm tersanelerinde incelemede bulundu. Felakatten sadece 3 gün önce Öge Gemi Söküm Tersanesi’ndeki çalışan 22 yaşındaki Ersin Şahin, iş makinesinin altında kalarak hayatını kaybetti.
Başta Avrupa olmak üzere dünyanını kullanılmayan, hurdaya çıkmış gemileri parçalara ayıran, atıklarını da bertaraf eden Hindistan, Çin ve Pakistan’dan sonra 4’üncü Türkiye . Aliağa, özellikle son 3 yılda dünya gemicilik sektöründeki alınan tedbirler ve bunun sonucunda çok sayıda geminin hurdaya çıkmasıyla canlanmış durumda. Aliağa’nın doluluk kapasitesi şu anda yüzde 95 seviyelerinde.
1977’de faaliyetlerine 600 dönümlük bir arazi üzerinde başlayan tersaneler bölgesinde 24 ayrı şantiye bulunuyor. 24 şantiyede yaklaşık 150 irili ufaklı gemi bulunuyor. 

325 metrelik bir dev 

Bu gemilerin en büyüklerinden biri de 325 metre uzunluğunda ve 25 bin ton ağırlığındaki Alba adlı tanker. Parçalanmayı bekleyen gemilerin arasında askeriyeye ait ahşap mayın gemilerinden, yolcu gemilerine kadar çok çeşitli gemiler bulunuyor. Gemilerde asbestli atıkların yanı sıra petrol çamuru, yağı, mazot ve fuel oil gibi tehlikeli atıklar da var. Tersanelerde yaklaşık 2 bin kişi çalışıyor.
Aliağa’da parçalanan hurda metaller özellikle demir çelik sanayiye satılıyor. Gemiler yurt dışından ihale usulüyle satın alınıyor. Ton başı ihale bedelleri 150 ila 200 dolar arasında değişiyor. Gemiden çıkan atıklarsa bertaraf tesislerine gönderiliyor. 

Mahşer manzarası 

Aliağa, 22 Mart’ta çıkan ve Türkiye’nin pek çok noktasında etkili olan fırtınadan ağır yara aldı. Dev dalgalar küçük bir kısmı karada ve büyük bölümü denizde bulunan gemileri sürükledi. Birçok gemi birbiriyle çarpıştı. Parçalanan gemiler oldu. Tersanelerin içindeki tüm atıklar birbirine girdi. Tersane personeli günlerdir oluşan hasarı ve kirliliği temizlemeye uğraşıyor. İçinde 1500 ton petrol çamuru bulunan Alba’da yırtık oluştu. 23 Mart’ta İzmir İl Çevre ve Orman Müdürlüğü yetkilileri yırtığın yedek malzeme deposunda olduğuna dair rapor tuttu. Çandarlı’daki atıkların nereden kaynaklandığı İl Çevre ve Orman Müdürlüğü’nün aldığı numuneler sonucunda ortaya çıkacak.