Son günlerde Suriye'de yaşana savaş ile gündeme gelen ceylanların anavatanı Ceylanpınar'da, nesilleri tükenmek üzere olan ceylanlar için TİGEM'in kurduğu yaşam parkında 300 ceylan yaşıyor.

18 Kasım 2012

Şanlıurfa Ceylanpınar’ın adı son günlerde Suriye’deki savaşla anıldı. Bir haftadadır devam eden çatışmalar nedeniyle Ceylanpınarlılar diken üzerindeydi. Neyse ki, şimdilik ilçeye huzur geldi. Birkaç gündür silah sesi, bomba sesi duyulmuyor. Bunu fırsat bilerek Türkiye ’nin ilk ve tek ceylan çiftliğini gezdik. Bir zamanlar Şanlıurfa’nın dağında ovasında sürüler halinde gezen ceylanlar, türkülere bile ilham olmuştu. 50’li yaşlarda olan Urfalıların çoğunun, ceylanların anavatanı olan bu dağlarda, ceylan görmüşlüğü var. Daha önce dağları mesken tutan, nesilleri tükenmek üzere olan ceylanlar, şimdilerde ise çiftlikte yaşatılıyorlar. Ceylanpınar’da 300 ceylan, oluşturulan doğal yaşam alanlarında özgürce yaşamlarını sürdürüyor. Ceylanpınar Belediye Başkanı İsmail Arslan, “40-50 yıl önce her yerde ceylan vardı. İnsanlar etinden dolayı gelir amaçlı ceylanları avlardı. Küçükken evde ceylan eti de yapılmıştı. Hatırladığım kadarıyla eti güzel de değildi” diyor. Bilinçsiz ve aşırı avlanma nedeniyle bir süre sonra ortalıkta ceylan kalmamış. Ceylanların adı sadece türkülerde yer alır olmuş. Bugün durum değişti. Tarım İşleri Genel Müdürlüğü’nün (TİGEM) Ceylanpınar’da 1977’de 23 ceylanla kurduğu çiftlikte şimdi 300 ceylan yaşıyor.

Damızlık için satılıyor
Ceylan çiftliği, bir hayvanat bahçesinin çok ötesinde. TİGEM’in 1 milyon 761 bin dekarlık dünyanın en büyük tarım işletmeciliğinin yapıldığı alana kurulmuş devasa bir doğal yaşam parkı. Tıpkı Afrika’daki doğal yaşam parkları gibi. Ceylanların barındığı alanın büyüklüğü 825 dekar. Hayvanlara suni bir müdahale yapılmıyor. Tamamen doğal ortamda besleniyorlar ve ürüyorlar. Yalnız belirli dönemlerde besin takviyesi yapılıyor. Parktaki ceylanlar, damızlık amaçlı da satılıyor. Özellikle turizm merkezleri ve hayvanat bahçeleri ceylan için talepte bulunuyor. Ancak yetkililer taleplerin çok fazla olduğunu ve bu talebi karşılayamadıklarını söylüyor. Ceylan parkına gittiğimde bir süre ceylan göremedim. Ancak sessizce bekleyince ceylanları farkettim. Bir insan gördüklerinde uzaktan süzüyor. Kendilerini her zaman belirli bir güvenlik mesafesinde tutuyorlar. Yaklaşmaya kalktığınızda ya da bir ses çıkardığınızda hemen oradan uzaklaşıyorlar. TİGEM arazisi içindeki ceylan parkı, bugün Ceylanpınar’a gidenlerin en önemli uğrak yerlerinden biri konumunda.

Ceylanların anavatanı Ceylanpınar
Uluslararası literatürdeki adı gazella subgtturosa olan ceylanların nesli tehdit altında. Güzel gözlü bu hayvanların anavatları Ceylanpınar ve yöresinin dışında Moğalistan, Arabistan, Türkmenistan ve Suriye ve İran. Sürüler halinde dolaşan ceylanlar, bir tehdit halinde 200-250 metre durmadan koşabiliyor. Tehdit durumunda koştuğunda saatte 60-70 kilometre hıza ulaşabiliyor. 8-10 yıl ömürleri bulunan ceylanlar 1 yaşındaki sonra üreyebiliyor. Kasım-aralık döneminde çiftleşen ceylanlar 5-5.5 aylık gebelik döneminden sonra bahar aylarında doğum yapıyor. Her bir yetişkin birey bir yavru dünyaya getiriyor. Damızlık amaçlı her yıl belirli miktarlarda çift halinde satılıyor. Ceylan fiyatları 600 ile 2300 TL arasında değişiyor.