18-21 derecelik bahar sıcaklıklarının 30 dereceyi bulduğunu belirten uzmanlar, "Türkiye'de hortumların sayısı giderek artacak" diyor.

12 Nisan 2012

İSTANBUL - Elazığ’da 6 kişinin ölümüyle sonuçlanan hortum felaketinin küresel ısınmanın bir sonucu olduğu belirtildi. Meteoroloji Mühendisleri Odası Genel Sekreteri Yüksel Yağan, Elazığ’daki hortumun hava sıcaklığındaki ani değişim sonucunda oluştuğunu ve Türkiye ’de görülen hortumların sayısının artacağını söyledi. 

Baharlar değişti
Bu yıl kış mevsiminin uzun, soğuk ve yağışlı geçtiğini belirten Meteoroloji Mühendisleri Odası Genel Sekreteri Yağan, Elazığ’da 9 Nisan’da meydana gelen ve 6 kişinin ölümüne yol açan hortumla ilgili şunları söyledi:
“ Dünya Meteoroloji Organizasyonu’nun son yaptığı açıklamada La Nina’nin 2012’nin ilk aylarında da etkili olabileceğini açıkladı. La Nina, en basit anlatımıyla Pasifik Okyanusu’nun deniz suyu sıcaklığındaki azalma olarak anlatılabilir. Bu da tüm dünya ikliminin etkilenmesi anlamına geliyor. Elazığ civarında atmosferin 5 bin metreye kadar olan kısmında hava hızla soğudu. Yer seviyesi ile atmosferin orta seviyesindeki sıcaklık farkı hızla büyüdü. Bunun sonucunda hortum meydana geldi. Doğal bir olay. Ülkemizde de zaman zaman rastlanıyordu. Ancak küresel ısınmadan dolayı, sıcaklık farkları gün geçtikçe artıyor. Son yıllarda hortumların çıkmasının nedeni bu. Türkiye’de bahar ayları eskiden 18-21 derece ortamalarındaydı. Ancak artık daha sıcak geçiyor, sıcaklık 30 dereceyi buluyor. Yer seviyesi ile yükseklikteki sıcaklık farkı arttı.”
Hortumun önşartı: 

Yıldırım, yağış, dolu
Hortumların sayısı artacak olsa bile Türkiye’de asıl tehlikenin yıldırımlar olduğunu vurgulayan Yağan, “Özellikle ilkbaharlarda meteorolojinin ‘gök gürültülü sağanak yağışlı’ uyarılarına dikkat etmek gerekiyor. Yıldırımdan daha fazla insan ölür. Yıldırımdan, sağnaktan korunmalıyız. Hortumun önşartı, yıldırım, kuvvetli yağış ve dolu gibi hava şartlarıdır. Bunlar olmadan hortum oluşmaz” dedi.
Hortumun afet kapsamına alınması gerektiğini savunan Yağan, okullarda afet derslerinin verilmesi gerektiğini de belirtti.

Hortum görünce ne yapmalı?
Yakında bİna varsa: Meteoroloji yetkilileri “Binanın en alt katına inin, pencereden uzak durun, olay geçene kadar dayanıklı eşyaların altında veya yanında korunun; yüksek tavanlı yapılardan uzak durun, duvar kenarlarına çökerek başınızı el ve kollarınızla koruyun, araç içinde kalmayın” dedi.
Açık havadaysanız: Meteoroloji Mühendisleri Odası Genel Sekreteri Yüksel Yağan, “Türkiye’de Amerika’daki gibi açık alanda sizi hemen yakalayabilecek hortumlar oluşmuyor. Açıkta olun, hortumu gözleyerek ne yöne gittiğine bakın ve ters yöne gidin. Nereye gidiyorsa tersine kaçılmalı” dedi.

Binalarda ‘bomba etkisi’ yaratıyor
Spiral şeklinde dönen hortumlarda rüzgârın hızı 480 km’ye kadar ulaşabilir. Hortum ucunun değdiği yerde eşine rastlanmayan zararlara yol açabilir. Hortumun binaların üzerinden geçerken yarattığı ani basınç değişikliği bomba etkisi yaratabilir. Çoğu kez 1-7 km yol kat eden hortumların kat ettiği yol bazen 200 km’yi bulabilir.
2005-2012 arasında Antalya’nın Alanya, Serik, Demre, Gazipaşa ve Kumluca ilçelerinde 5; Muğla’da da 1 deniz hortumu meydana geldi. Ankara Çubuk’ta 2004’te, Konya Yunak’ta 2006’da, Manisa Akhisar’da 2011’de, Balıkesir Dursunbey’de 2011’de ve son olarak Elazığ’ın Maden ilçesinde 9 Nisan 2012’de kara hortumu oluştu.

Silifke’de hortum çadırları yıktı
Silifke’nin Taşucu beldesinde dün sabah saatlerinde meydana gelen hortum, Şanlıurfa’dan gelen tarım işçilerinin kaldığı çadırların bir bölümünü yıktı. Çavuşbucağı Mahallesi yakınlarındaki arazide kurulu 30 çadırdan 7’si yıkılırken olayda ölen ya da yaralanan olmadı. İşçilerin erzak ve giysileriyse 2 gündür devam eden yağmurun etkisiyle çamura gömüldü. {MERSİN/AA}