Eğlence yerleri, restoranlar ve kahvehanelerde önceki gün saat 24:00 itirbarıyla başlayan sigara yasağına, Türkiye ilk günden ayak uydurdu. İşletmeciler 'müşteri kaybeder miyiz', tiryakiler 'kışın ne yaparız' endişesi taşısa da yasağa yüksek sesle karşı çıkanların sayısı yok denecek kadar azdı

20 Temmuz 2009

İstanbul’daki eğlence mekânlarında yasağın başlamasının ardından tiryakiler sigaralarını dışarıda içti.
FOTOÐRAF: MEHMET ÖZDOÐAN

İSTANBUL/ANKARA - Türkiye’deki eğlence yerleri, restoranlar ve kahveler önceki gün saat 24:00 itibarıyla sigara yasağıyla tanıştı. Dün dumansız bir güne uyanan vatandaşlar, çeşitli endişeleri dile getirseler de işletmecisinden müşterisine sigara yasağına yüksek sesle karşı çıkan neredeyse yok denecek kadar azdı. Eğlence denilince akla ilk gelen mekânlardan olan İstanbul Beyoğlu’ndaki işletmelerde ‘yasağa geçiş’ farklı oldu. Kimi barlarda işletmeciler sigara içenleri dışarı çıkardı, küllükleri topladı. Kimi yerlerdeyse yasağın uygulanması ‘ertesi gün’e kaldı. Ankara’da yasağa geçiş genel olarak sorunsuzdu. Diğer illerden gelen haberlere göre de Türkiye sigara yasağına ilk günden ayak uydurmuş durumda. Ancak genelde hafta sonları dolup taşan kahvehanelerin dün boş kalması müşteri kaybetme korkusu yaşayan esnafın endişesini artırdı.

İstanbul’da Sağlık İl Müdürlüğü’nün oluşturduğu ekipler Bakırköy’deki işletmeleri denetledi.
FOTOÐRAF: ÇİÐDEM PALA / AA

Saat 24:00’te Beyoğlu’nda
En büyük yoğunluğu hafta sonlarında yaşayan Beyoğlu’ndaki eğlence yerlerinin ‘sigara yasağı’ ile tanışmaları farklı oldu.
Club Karaoke, sigara yasağını gece yarısı itibarıyla tam anlamıyla uygulayan mekânlardandı. Sigarasını söndürmek istemeyenler dışarı alındı. İşletmeci Erkan Kurtuluş, yasayı destekleyenlerden. Hemen yan taraftaki binanın beşinci katındaki bardaysa ‘duman’lar saat 24:00’dan sonra da aynen yükseliyordu. Barın işletmecisi, “Yasağı onaylıyorum ama müşterimin sigara içmek için beş kat inip, çıkması söz konusu olamaz” dedi.
Kafe Pi isimli mekânın halkla ilişkiler müdürü Eray Sarıgöl, uygulamanın cumartesi gecesi başlamasının yanlış olduğunu savunuyordu: “Müşteri saat 23.50 ye kadar sigarasını içerken, birden ‘haydi dışarı’ dersem arbede çıkar. Yarından (pazar) itibaren küllükler toplanacak ve sigara içilmeyecek.”
Otto adlı barda ise tiryakiler sigaralarını dışarda içti. Mekânın işletmecisi Hilmi Yekrek yasağı desteklediklerini belirtti.
İST Cafe’nin şefi, bu yasaktan en çok kafelerin etkileneceği görüşünde: “Tiryaki kahvesini, çayını sigarasız içmez. Belki bar ortamında beş dakikalığına dışarı çıkarsın ama; burada öyle bir durum yok. Ramazan sonu çıkmaza girebiliriz.”
Starbucks’ın işletmecisi ise rahat: “Starbucks, zaten hali hazırda sigara ile iyi anlaşan bir kurum değildi. Bu yasak, Starbucks ve benzeri kurumları etkilemez. Ancak, küçük işletmelerin  ciddi yaralar alacağı çok açık.”

Trabzon’da vatandaşlar sigara yasağı nedeniyle içeri neredeyse hiç girmedi. Okey masaları da dışarı kuruldu.

Restoranlarda erken yasak
Beyoğlu’ndaki restoranlar ise yasağa iyi hazırlanmıştı. Bazı restoranlar, sigara içilmesini akşam saatlerinden itibaren yasakladı. Konak Ocakbaşı’nın işletmecisi Nimet Salman, “Turistler gelip, içerideki dumanı gördüklerinde lokantayı terk ediyorlar. Zaten yemek yenen bir yerde sigara olmaması lazım. Müşteri, sigara içmeye başladığı zaman masayı uzun süre işgal edebiliyor. Bu yasa doğrultusunda yemeğini yiyen kalkıp gidecek, ben de müşterilerimi doluluk sebebiyle kapıdan geri çevirmeyeceğim” diye konuştu.
Müşterilerin de yasağa bakışları farklı farklı oldu. Sigara kullanıcısı olan ve ismini vermek istemeyen bir müşteri, “Şu anda saat 00:30. Bulunduğum mekânda sigarayla ilgili uyarıda bulunulmadı ama ben sigaramı kapı önünde içiyorum. Evet, içkili alanlarda sigara içilmemesi çok ciddi bir sıkıntı, özellikle de kışın. Ama kimseyi de zehirlemeye hakkım yok” dedi. Sigara kullanmayan Esma Akyıldız ise “Bu, biz sigara kullanmayanların yıllardır beklediği bir düzenlemeydi. Yıllar boyu bize yapılan haksızlıktı” diye konuştu.
İstanbul Boğazı’ndaki kafeler de dün dumansız bir güne kapılarını araladı.
Ortaköy, Arnavutköy ve Bebek’te boğaz kenarındaki cafe ve barlarda sigara içme yasağına çoğunlukla uyuldu.  İşletme sahiplerini anlattıklarına göre Beşiktaş Kaymakamı ve belediye yetkilileri yasakların tebliği için bizzat işletmeleri dolaşarak, yasak afişleri dağıttı ve yasağın detaylarını anlattı. Üç tarafı açık tentelerin altında sigara içmenin yasak olmadığını duyan bazı işletmelerse, tentelerde yeni düzenlemeler yaptı. 

Giresun’da vatandaşlar ilk kez dumansız ortamda okey ve tavla oynarken sigara içenler içeri alınmadı.

Hem destek hem protesto!
Rumeli Kale Kafe’nin işletmecisi, kapalı mekânlarında küllükleri kaldırdıklarını söyledi: “Müşteriler yasaklanacağını biliyordu. Bu nedenle herhangi bir tepki söz konusu değil. Ancak bu yasağın müşteri azalmasına neden olacağını düşünüyorum. Önemli olan sigara içilmesini yasaklamak değil, sigara üretimini durdurabilmek.” Aynı kafedeki bir müşteri de dışarıya sigara içmek için çıkmış, açık pencereden arkadaşlarıyla konuşuyordu. Sigara içme yasağını protesto eden bir tişört giyen ve ismini vermek istemeyen müşteri şöyle konuştu: “Sigara içme yasağına karşı değilim, belki sigara içmemi azaltır. Bana göre de sigara satışını yasaklamaları gerekiyor. Ancak yine de yasakları protesto ediyorum.”
Bebek Kafe’de de en görünen yere, yasak afişi asılmıştı. Ancak bahçede sigara serbest. Kafenin çalışanlarından biri, kaymakamın bizzat gelerek sigara içme yasağı hakkında bilgi verdiğini  ve bahçe bölümünde sigara içilebileceğini söylediğini anlattı.
Kırıntı Kafe Bar çalışanları ise henüz yasağın sınırlarını tam olarak bilmiyor. Açık bölümlürde sigara içiliyor ama kapalı bülümlerde iki gündür yasak.
Ankara’da durum İstanbul’dan farklı değil.
Cafe Sobe’de çay içen bir müşteri bazı insanların sigaradan dolayı bu tip mekânları tercih etmediklerini vurgulayarak, “Ben sigara kullanmayan bir insanım. Kışın sigara içilmesinden dolayı böyle dükkânlara gelmiyordum bundan sonra yaz kış tütün mamüllerinden uzak mekânlar olacağı için mutlaka gelirim. Esnafın müşteri kaybetmeyeceğini, tam tersine temiz ve sağlıklı bir ortamı isteyen vatandaşların bu tip işletmelere daha çok geleceğini düşünüyorum” dedi.
Cafe Sobe’nin işletmecisi Aslı Bilgin yasağın işleri kesinlikle olumsuz etkileyeceği kanaatinde. Bilgin, “Sigara yasağı nedeniyle müşteri kaybetmemek için elimizden geleni yapacağız. Ama yine de yasanın istediği şeyleri yaptık” diye konuştu. 

Sigara yasağının ilk gününde, İzmit’te hafta sonu olmasına rağmen birçok kafe boştu.
FOTOÐRAF: ÖZGÜN UÇAR / AA

‘Cinayet de suç ama işleniyor’
Sim Bar’ın Sahibi Ahmet Tan ise hem tepkili hem de umutlu: “Kapalı alanlarda içilmemesi için bu kadar sert ve katı kurallar konulmamalıydı. Cinayet de, hırsızlık da yasaktır ama her iki suç da işlenir. Ancak, ben inanıyorum ki, işler başta olumsuz etkilenecek ama sonrasında yeniden eski müşterimizi kazanacağız diye düşünüyorum.” 

Türkiye’nin diğer illerinden sigara yasağı manzaralarıysa şöyle:

İzmir: 1. Kordon’da bulunan işletmeler, önceki gün saat 24.00 itibarıyla sigara yasağıyla ilgili levhalarını duvarlarına asıp, kapalı alanlardaki kül tablalarını topladı. Canlı müzik yapılan eğlence mekânlarında da sık sık anonslarla vatandaşlara ‘sigara yasağı’ hatırlatıldı. Kordon İş Adamları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Ömür Şanlı, esnafın düzenlemeyle ilgili gerekli tedbirleri aldığını belirtti. 1. Kordon’da özellikle dışarıda oturulduğu için şimdilik problem yaşanmadığını ifade eden Şanlı, “Yasağın ilk günü olmasına rağmen vatandaşlardan da herhangi bir tepki almadık” dedi. ‘Yasağı nasıl değerlendirdikleri’ sorulan vatandaşlar ise sigara içmelerine rağmen yasağı yerinde bulduklarını ifade ettiler. 

Adana: Merkez Çukurova ilçesine bağlı Yurt Mahallesi’nde bir kahvehaneye gelen 48 yaşındaki Remzi Çalayır Enez sigara içen arkadaşlarını ‘155 Polis İmdat’ hattını arayarak ihbar etti. Tiryaki vatandaşlar ceza almamak için kahvehaneden kaçarken polis ekipleri kahvehaneye geldiklerinde sigara içildiğini tespit  edemedi, ancak işletmeci ve müşterileri uyardı. Kahvehane dışındı sigara içen Enez’in arkadaşı 60 yaşındaki Hüseyin Demirezer ise 7 yaşından bu yana sigara kullandığını ifade ederek, “Oyun aralarında çıkıp sigaramı içeceğim. Kahvehaneyi bırakırım sigarayı bırakmam” diye konuştu. Kahvehane işletmecisi ise düzenlemenin yürürlüğe girdiği ilk gün  işlerinde ciddi düşüş yaşandığını, kahvehanedeki 20 masadan sadece ikisinin dolu olduğu söyledi.

Denizli: Dumansız hayatın başladığı ilk gün kentte kahveler boş kaldı. Normalde pazar günleri tıklım tıklım dolan kahvelere sadece sigara içmeyenler geldi. Meserret Kıraathanesi’nin sahibi Tahir Sorkun, “Özellikle çalışan ve emekli kesimi hafta sonları kahvehanelerde oyun oynuyor, arkadaşlarıyla buluşuyordu. Sigara yasağının ilk günü kahvehanemiz boş kaldı. Bu süreç zorlu olacağa benziyor” dedi.

Antalya: yasağa bazı kahvehane sahipleriyle müşteriler tepki gösterdi. Sahil şeridinde bulunan mekânlarda ise yasağı hem işletmeciler hem de müşteriler olumlu karşıladı. Bazı işletmeciler çareyi olarak masalarını işyeri önündeki boş alanlara ve kaldırımlara atmakta buldu. Antalya’daki oteller ise yasağa hemen uyum sağladı. Sheraton Voyager Antalya Hotel’de konaklayan İngiliz Hepkin çifti Avrupa ülkelerinin birçoğunda geçerli olan bu yasağın Türkiye’de uygulamaya başlamasını olumlu bulduklarını söyledi.