Korkmaz Ahmetoğlu'nunkalp nakli yapılan amcası, Marmara Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi'nde yatıyor. Ahmetoğlu, iki gündür kendisine temin etmesi için verilen malzeme listesini tamamlamaya çalışıyor.

04 Ocak 2008

İSTANBUL - Korkmaz Ahmetoğlu'nunkalp nakli yapılan amcası, Marmara Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi'nde yatıyor. Ahmetoğlu, iki gündür kendisine temin etmesi için verilen malzeme listesini tamamlamaya çalışıyor. Bir başka hasta yakını Armağan Sami de listedeki 650 YTL'lik malzemeyi kendisi eczaneden almış. Hastanedeki hastaların çoğu reçetelerine vurulan 'İlaç bizde yok' kaşesiyle dışarıdaki eczanelere koşuyor.
Sağlık sisteminde, yatan hastaların ilaç ve malzemelerinin hastane tarafından karşılanmasını öngören Sağlık Uygulama Tebliği, 1 Ocak'ta yürürlüğe girdi. Tebliğ, ilaç ve malzeme temininin yanı sıra, Sosyal Güvenlik Kurumu ile sözleşmeli sağlık kurumlarının bünyelerinde yapılamayan tetkik ve tahlilleri hizmet alımı yoluyla karşılamalarını da öngörüyor. Fakat 'başlangıç tarihi' kâğıt üstünde kaldı. Hastaneler hazırlıklarını tamamlayamadı, hastane eczanelerinde ilaç ve tıbbi malzemeler yetersiz.
Hangi hastanelerde sorun var?
'Uygulamanın uygulanamadığını' gösteren sorunlar, Sağlık Bakanlığı'na iletildi. Bakanlığın dün yaptığı açıklamaya göre Ankara Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahi Merkezi, Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Türkiye Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Aydın Zübeyde Hanım Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi, İstanbul Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Dr. Siyami Ersek Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi ile İzmir Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nin de aralarında olduğu 59 devlet, 21 eğitim ve araştırma hastanesince ilaç ve malzeme temininde sorun var. Bildirilen sorunlar ise ihaleye katılım olmaması, firmalar tarafından teklif verilmemesi ya da ederin üzerinde teklif verilmesi, ödenek sıkıntısı, sağlık müdürlüğü tarafından toplu alım yapılacak olması, barkod numaralarının tamamlanma aşamasında olması, zaman sıkıntısı, depolama ve stoklama problemi olarak özetlendi.
Bakanlık, hastaların mağdur olmaması için eksikliklerin giderilmesini, kamu kuruluşlarının dayanışma yapmasını istedi.
İstanbul'daki sağlık kurumlarını dolaştığımızda, önde gelen iki üniversite hastanesi arasında farklı uygulamaya tanık olduk. İstanbul Tıp Fakültesi'nde uygulama önemli ölçüde başlamış görünüyordu. Hastanenin kardiyoloji yoğun bakımındaki hasta yakınları artık kendilerinden yeni ilaç ve tıbbı malzeme istemediklerini söyledi. Ahmet Çakır, yoğun bakımda yatan hastası için yılbaşından önce malzemeler aldırıldığını ancak 1 Ocak'tan itibaren istenmediğini vurguladı. Kardiyoloji Yoğun Bakım'ın sorumlu hemşiresi, sisteme hazırlanmak için yoğun şekilde çalıştıklarını, şimdi ilaç ve malzemelerin tamamının yeni uygulamayla birlikte hastane eczanesinden karşılandığını belirtti.
Eczacı: Hiç sorun yok değil
İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesi'nin eczacısı da artık hastalara dışarıdan ilaç aldırılmadığını söylerken, önündeki üst üste dizili reçeteleri gösterip, "Yine de bazı sıkıntılar var" dedi. İhalelerin zamanında sonuçlanmaması yüzünden hâlâ bazı ilaçlar yoktu ve bunları en kısa zamanda temin etmeye çalışıyorlardı.
Onkoloji Enstitüsü'nde ise uygulama farklı. Hastane eczanesi kanser tedavisinde kullanılan pahalı ilaçların sorumluluğunu almamış. Enstitü hastaların reçetelerine 'Bu ilaç yoktur' kaşesi vuruyor ve hastalar ilacı sözleşmeli eczanelerden alıyor.
Ancak tablo, Marmara Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi'nde çok farklı. Hastanenin eczanesinde yeterli depolama alanı ve personel bulunmadığı için burada bulunmayan ilaç ve malzemeler halen hastaya dışarıdan temin ettiriliyor.
'Hastanede yok, sen alacaksın'
Marmara Üniversite Hastanesi'nin Kardiyoloji Yoğun Bakım Ünitesi'nde amcası yatan Korkmaz Ahmetoğlu'nun, yeni uygulamadan haberi var. Fakat görevliler kendisine 2 Ocak'ta yeni bir liste vermişti. Ahmetoğlu, çaresizce 260 YTL tutan tıbbi malzemeyi almıştı. Yeni uygulama hatırlatıldığında, "Ne yapabiliriz ki, al diyorlar, alıyoruz" cevabını veriyor.
Yakını kanser tedavisi gören Armağan Sami'den de 10 adet trombosit filtresi alması istenmiş. Malzemenin fiyatı 650 YTL. Sami, yeni uygulamayı yetkililere hatırlattığını belirtiyor, ancak yetkililerin kendisine 'Malzeme hastanemizde yok, mecburen alacaksınız' dediğini söylüyor.
Ayşe Şen'in de bir yakını yoğun bakımda. Yeni uygulamanın yürürlüğe girdiği 1 Ocak'ta ilaçları kendisi karşılamış.
Yapılamayan tahlil 'satın alınacak'
Yatan hastaların ilaç ve tıbbi malzemelerinin, hastaneler tarafından teminini öngören Sağlık Uygulama Tebliği (SUT), 5 Mayıs 2006'da hazırlandı, 15 Haziran 2006'da Resmi Gazete'de yayımlandı. Uygulamanın
15 Ekim'e yürürlüğe gireceği duyurulmuştu ancak hastane yönetimlerinin 'Hazır değiliz' uyarıları üzerine 1 Ocak 2008'e ertelenmişti. Uygulamadaki diğer bazı değişiklikler şöyle:
Yatarak tedavilerde hastanede kullanılacak tıbbi malzeme ve ilaçların temininden hastane sorumlu olacak. Resmi sağlık kurumlarınca çeşitli nedenlerle temin edilemeyen ilaçlar, hak sahiplerinin sağlık karnelerine, 'Eczanemizde yoktur, yatan hasta' kaşesi basılıp başhekimlik onayı alındıktan sonra sözleşmeli eczanelerden temin edilebilecek.
Bu reçeteler beş günlük maksimum tedavi dozunu geçemeyecek. İlacın hastane eczanesince temin edilememesi ve tedavinin devam ettiği durumlarda doz bitiminde yeniden reçete yazılması mümkün olabilecek.
Ancak, sağlık kurumlarında uzun süre yatarak tedavi gören tüberküloz hastalarına, kullanım dozu belgelenmek kaydıyla bir aylık miktarda tüberküloz ilaçları yazılabilecek.
Günübirlik tedavi hariç
Yatışı yapılmayan günübirlik tedavilerde kullanılan ilaçların hastanelerce temin edilmesi zorunluluğu olmayacak.
Yoğun bakım hastasından hiçbir gerekçeyle ilave ücret alınmayacak.
Hastaneler hasta seçemeyecek, tedavi bitmeden hasta taburcu edilemeyecek.
Hastaneler, bünyelerinde yapamadıkları tahlil ve tetkik için dışarıdan hizmet satın alacak, ancak hastayı sevk edemeyecek.
Eski uygulama nasıldı?
1 Ocak'ta yürürlükten kalkan uygulamaya göre, hastanede olmayan tıbbi malzemeler hasta yakınlarınca sağlanıyordu. Hasta yakınlarınca temin edilen tıbbi malzemelerin ödenmesinde fark ücreti çıkması halinde, bu fark hasta tarafından karşılanıyordu.