Kocaeli Dilovası'ndaki tesislerin hava kararınca zehirli gazları doğaya bırakmalarını haberleştiren Radikal muhabiri Serkan Ocak, '2007 Çevre Ödülleri'nde ikinci oldu. Asıl iyi haber Dilovası Ekoloji ve Sağlık Derneği Başkanı Ercan Teker'den geldi: Basının, özellikle de Radikal'in konuyu sürekli gündemde tutmasıyla bakanlık da konunun üzerine gitti. 167 işletmenin hepsinde artık arıtma tesisi var. Üze-rimizden eksik olmayan siyah, karanlık bulutlar gitti.

14 Haziran 2007

İSTANBUL - Yıllardır sanayi kirliliği ve kanser vakalarıyla anılan Kocaeli'nin Dilovası beldesi, nefes almaya başladı. Dilovası Ekoloji ve Sağlık Derneği (EKOS-DER) Başkanı Ercan Teker, "Üzerimizden eksik olmayan siyah, karanlık bulutlar artık gitti" diyor, "167 sanayi işletmesinin çoğunda arıtma sistemi yoktu, şimdi var. Basının baskısıyla özellikle Radikal Gazetesi'nin konuyu sürekli gündemde tutmasıyla bakanlık konunun üzerine düştü. Çevre Bakanlığı son dört ay içinde bölgede 13 fabrikaya toplam 1 milyon 200 bin YTL ceza kesti."
7 Ocak'ta yayımlanan 'Karanlıkta Zehir Salmak Serbest' başlıklı haberde, Radikal'e "Dilovası'nda 24 saat online izleme şart" diyen Kocaeli Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölüm Başkanı Savaş Ayberk de memnun: "O sistem hayata geçti. İl Çevre Müdürlüğü fabrika bacalarından çıkan dumanı sürekli ekrandan izliyor."
50 bin nüfuslu Dilovası beldesi, sivil toplum kuruluşları, basın, bakanlık ve bilimin büyüteci altında değişim sürecine girdi. 167 fabrikayı takibe alan Kocaeli Üniversitesi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü ve TÜBİTAK-MAM, 37 fabrikanın arıtmasının Avrupa standartlarına çıkarılmasını sağladı. Vali Gökhan Sözer'e göre kararlılık etkili oldu: "18 firmaya gerekli tedbirler aldırıldı. Cezai işlemler uygulandı. Üç fabrika tedbirlerini alamadığından kendisi kapattı. Bir fabrikaysa kapatıldı. Halktan artık şikâyet gelmiyor. TÜBİTAK 16 noktadan sürekli ölçüm yapıyor. Partikül madde oranı standartlara uygun. 21 bacadan 24 saat izleme yapılıyor. Alarm alınınca anında müdahale ediliyor."
12 bin kişi onkoloji kapısında!
Peki son değişimlerle Dilovası'nın sorunları bitti mi? "Kuruluşunda emisyon değeri belli fabrikalara sonradan arıtma takmanın anlamı yok" diyen Çevre Platformları Genel Koordinatörü Prof. Tanay Sıdkı Uyar'a göre hayır.
Kanser vakalarının vücuda kanserojen maddeler alındıktan yıllar sonra baş gösterdiğini hatırlatan EKOS-DER Başkanı Ercan Teker'e göre de 'Dilovası'nda sorunlar bitti' demek için erken. Geçen yıl açılan Kocaeli Devlet Hastanesi Onkoloji Merkezi bu görüşü destekliyor. Eskiden İstanbul ve diğer illere gitmek zorunda olan Kocaelililerin hücumuna uğrayan merkeze son 10 ayda 12 bin 680 hasta 'kanser' veya 'kanser şüphesi' nedeniyle başvurdu. Merkezde günde ortalama 20 kişi kemoterapi tedavisi görüyor.
Kocaeli Tabipler Birliği Odası Başkanı Burhan Usta, bakış açısını kanserle sınırlı tutmanın bir başka yanlış olduğunu söylüyor: "Alınan tedbirler, tepkileri yumuşatmak, sorunları örtmek için alınan tedbirler. Bunlar Dilovası'nda yaygın kanser oranlarını değiştirmez. Sadece hava değil, su ve deniz kirlenmesi söz konusu. Solunum hastalıkları, anne karnında ölüm, kalıcı anemi sorunları... Bu hastalıkların seviyesinde anlamlı bir düşüş olacağını zannetmiyorum."
Kocaeli, Türkiye'nin en zengini ama...
Kocaeli, kişi başına 10 bin dolarlık geliriyle 'Türkiye'nin en zengin ili.' Zenginliğin sırrı yıllar önce başlayan sanayileşme. Ne var ki Sağlık Bakanlığı verilerine göre ilde kanserden ölüm oranı, Türkiye ortalamasının iki katı. Kocaeli'nin yoksul mahalleleriyle dev fabrikaların iç içe geçtiği Dilovası beldesindeyse aynı oran, Türkiye ortalamasının 3.2 katı.