Türkiye'deki ormanlara genetiği değiştirilmiş organizma (GDO) teknolojisiyle üretilen ağaç dikimine bayrak açan sivil toplum kuruluşları, ilk raundu kazandı.

27 Mart 2007

İSTANBUL - Türkiye'deki ormanlara genetiği değiştirilmiş organizma (GDO) teknolojisiyle üretilen ağaç dikimine bayrak açan sivil toplum kuruluşları, ilk raundu kazandı.
Balık genli domates, akrep genli pamuk gibi başlıklarla tartışılan GDO tekniğinin Türkiye'de kullanımına henüz izin çıkmış değil. Tarım Bakanlığı 'Orman Yetiştirme Materyallerinin Ticareti Yönetmeliği'yle bu delinecekti. Yönetmelikle GDO'lu orman ürünlerinin ticaretine 1 Şubat 2009'a kadar izin çıktı. Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) ve GDO'ya Hayır Platformu'ysa itiraz edip dava açtı. Danıştay, yönetmeliğin yürürlüğünü durdurdu. Davacılar yönetmeliğin tümden iptalini bekliyor.
500 milyar dolarlık sektör
Dünya Ticaret Örgütü'nün verilerine göre, GDO'lar 500 milyar dolarlık bir pazar. Bu konuda yasa ve yönetmelik tartışmaları içinde
'emekleyen' Türkiye, bu ürünlerin takibini sağlayacak laboratuvar ağından da yoksun. ZMO Başkanı Gökhan Günaydın, laboratuvarı ve uzmanı olmayan Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Genel Müdürlüğü'nün, bir ürünün GDO'lu olup olmadığını belirleyemeyeceğini vurguladı. Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Başkanı Ahmet Atalık da GDO'nun ormanı orman olmaktan çıkarıp fabrikaya çevireceğini öne sürdü:
"Ağaçlar tozlaşmayla birbirini döller. GDO uygulanan yerde diğer ağaçlara da değişen gen bulaşır. Kontrolsüz yayılan genle ağaçların bağışıklık sistemi çöker."
Sabancı Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Selim Çetiner'se GDO'ya karşı çıkmanın teknolojiye karşı çıkmak olduğunu savundu: "22 ülkede GDO'lu 102 milyon hektar alanda üretim yapılıyor. GDO'ya karşı çıkanlar 10 yıl önceki söylemlerle karşımıza çıkmamalı."
Hacettepe Üniversitesi araştırma görevlisi biyolog Şafak Mert'se 'patent tehlikesi'ne dikkat çekti:
"GDO'lu buğday üreten şirket, patentini de alacağından, tarlasına aynı geni taşıyan buğday yetiştirmek isteyenler, o şirketin sigortalı işçisi konumuna gelecek. İnsan geni taşıyan piriçle ishalin önüne geçileceği söyleniyor. Saçma çünkü zaten insanda o gen var. Tek amaç GDO'lu pirincin patentini almak."
TEMA Vakfı Başkanı Uygar Özesmi de GDO'lu bütün ürünler konusunda 'temkinli' davranılması gerektiği görüşünde:
"GDO uygulamasının zararları henüz net olarak bilinmiyor. Diğer türlere zararının olup olmayacağı kesin olarak belirlendikten sonra uygulanmalı. Şu anda temkinli davranılmalı."