Japonya'da nükleer enerji karşıtı kampanyalara destek veren araştırmacı-yazar Tosiya Morita, "Dünyayı kirlettiğimiz için utanıyorum. Japonya olimpiyatlara ayıracağı parayla kirliliği temizlemeliydi" diyor.

18 Mart 2014

Japonya’dan Türkiye ’ye gelerek 3 ilde 3 panel veren araştırmacı-yazar Tosiya Morita, nükleerle ilgili verdiği mücadeleyi anlattı. İstanbul , Sinop ve İzmir ’i ziyaret eden Morita’nın ziyaretlerine İzmir’de Radikal eşlik etti. Morita’nın İzmir’deki ilk durağı adliye oldu. Gaziemir’de bir kurşun fabrikasının arazisine yıllarca radyasyonlu zehirlerin gömülmesi ile ilgili açılan davanın duruşmasına giren Morita, daha sonra İzmir Mimarlar Odası’nda bir panel düzenledi.

‘Japonya yalan söylüyor’

Morita, yaptığı sunumlara önce Japonya Başbakanı Shinzo Abe’nin 3 yalan söylediğini anlatarak başladı:
“Fukuşima nükleer kazasının kontrol altında olduğu yalanı, radyasyon sızıntısının tamamen önlendiği yalanı ve kazaya bağlı olarak sağlık tehlikesinin bulunmadığı yalanı...” Morita, Japonya’da yapılacak olacak olimpiyat için de “Ayrılacak bütçe Fukuşima’nın kanayan yarasını durdurmaya, zararların tazminine, dünyaya akıttıkları pisliğin temizlenmesine kullanılması gerekiyor” diyor.
Kazanın sebebinin deprem olduğunu anlatan Morita, herhangi bir yeni deprem olması durumunda da 250 kilometrelik bir alanda en az 30 milyon insanın tahliye edilmesi gerektiğini söyleyerek, şunları anlattı: “Tehlike halen devam ediyor. Ancak herhangi bir tatbikat yapılmıyor. Japonya bir deprem ülkesi. Hükümet gerçekleri saklamaya çalışıyor.”
Fukuşima felaketinde 1700 kişi öldü. Morita Japon hükümetinin ölenlerin tamamının tsunamiden öldüğünü belirttiğini, radyasyondan ölenlere dair ise herhangi bir kayıt bulunmadığını anlattı. Kazanın ardından Japonya’daki mevcut 54 nükleer santralın faaliyetine son verildi. Bundan kaynaklanan açık doğalgaz ve kömürle karşılanıyor. Tüm nükleer santrallar kapalı olmasına rağmen ülkede karanlıkta kalan bir şehir yok. Morita, Japonya’da devletin insanları elektrik tüketime yönlendirdiğini, ülkedeki aşırı ışıklandırmadan dolayı yaşlıların uykusuzluk çektiğini söyledi.

‘Utanıyorum’

Morita, Fukuşima’daki nükleer santralın her gün 400 ton radyasyonlu suyu denize boşalttığını vurguladı. “Dünyayı kirlettiğimiz için Japonya adına utanıyorum” diyen Morita, kazadan 3 ay sonra Fukuşima’ya gidebilmiş. Fukuşima’daki felaketzedelerin hayatlarının endişeyle dolu olduğunu, kazaya bakış açısı ve fikir ayrılıklarının boşanmalara, ailelerin parçalanmasına yol açtığını ifade etti. Morita’ya göre santralda da evsiz insanlar çalıştırılıyor. Bu evsiz insanları da Japonya’da mafya kolayca temin ediyorve kayıtdışı çalıştırılıyorlar. Dolayısıyla radyasyondan etkilenenlerin bir istatistiğinin tutulması mümkün değil.
Japonya’da milyonda bir görülen troid kanseri vakalarının da nükleer karşıtı protesto gösterilerin de giderek arttığını aktaran Morita “Her cuma başbakanlık önünde eylem yapılıyor. İnsanlar eylemlere çocuklarıyla geliyor. Protestoların başlamasına kadınlar öncülük etti. Son eyleme 20 bin kişi katıldı” dedi.
55 yaşındaki Morita, Kyoto’da yaşıyor. Doshisha Üniversitesi Kamusal Mülkiyet Enstitüsü’nde araştırmacı olarak çalıştı. Fukuşima nükleer felaketinin ardından nükleer enerji politikaları konusuna yoğunlaştı. Hem sahada yardım ve ölçüm çalışmalarına katıldı hem de araştırmacı yazar olarak nükleerle ilgili yayınlar yayımladı.

‘Bundan sonra daha zor...’

Morita, yurtdışında ilk kez Yeşil Düşünce Derneği ve Nükleersiz.org organizasyonuyla bir panele katıldı. Japonya’da yaklaşık 280 panel ve eğitime katıldığını belirten Morita, bundan sonra işinin zor olduğunu şu sözlerle anlattı: “Japonya’da iki yıldır ‘Devlet Sırrı’ adı verilen bir kanun üzerinde çalışılıyor. Bu kanun çıktıktan sonra bu eğitimlere devam edemeyeceğim. Çünkü bunları söylemem yasaklanacak.”