Doğu Anadolu'da 16 fotokapan, vaşakların sırlarından ayı-insan çatışmasının kökenine kadar pek çok konuda önemli bilgiler sağladı.

18 Haziran 2012

İSTANBUL - Türkiye ’de eşine zor rastlanan bu fotoğraflar Kars ve Erzurum sınırları içinde yer alan Sarıkamış Allahüekber Dağları Milli Parkı ve etrafındaki ormanlarda çekildi. Kuzey Doğa Derneği’nin kurduğu fotokapanlar 2008’den bu yana 11 bin kare fotoğraf çekti. Fotokapanlar çok hassas aletler, kimi zaman rüzgârla bile harekete geçip bulutların, gelip geçen insanların fotoğraflarını çektiği de oluyor. Yine de çekilen 11 bin fotoğraftan 3 bini hayvanlara aitti.
Emrah Çoban, Kuzey Doğa Derneği’nin bilim koordinatörü. Çoban, “Fotokapanı ilk kez 2006’da Sarıkamış’ta denedik. Milli park ve yanındaki bir orman bloğunda 2x2 km’lik bir alanda çalışıyoruz. Hayvanların davranışlarını, nerelerde aktif olduğunu inceliyoruz” dedi. 

Yabani koridor açılıyor
Dernek, yaban hayatı ve insan çatışmalarını azaltmak için Yaban Hayatı Koridoru projesini hazırladı. Orman ve Su İşleri Bakanlığı ile bir anlaşma imzaladı. Projeyle Erzurum, Kars, Ardahan ve Artvin’i, 9 ilçe ve 44 köyü kapsayan 82 km’lik hat boyunca ormanlık alanın birleştirilmesi amaçlanıyor.
Çoban “En az 5 yıl sürecek. 2013’te ağaçlandırma başlayacak. 7 bin hektar ağaçlandırılacak. Bittiğinde 23 bin hektarlık orman koridoru ortaya çıkacak. Daha fazla fotokapana ihtiyacımız var. Bakanlık ve sponsorluklardan destek bekliyoruz” dedi.

İnsan ayıdan çok zarar verdi
“16 fotokapanın 4’ü çalındı. Güvenlik için zincirlerle ağaca bağlıyoruz, özel kilitler almıştık. Ağacı söküp götürmüşler. 2 kamerayı da ayılar parçaladı. Ayıların o andaki pençeleri de yine fotokapanlara yakalandı. Makinelerde kokumuzun kaldığını anladık. Bu yüzden ayılar saldırdı.”

Milli parkta 3 kurt sürüsü dolaşıyor
“Çok fazla kurt fotoğrafı çektik. Milli parkta 3 farklı sürü yaşıyor. Ortalama bir sürüde 6-7 kurt oluyor. Turkcell ve Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nün desteğiyle Türkiye’de ilk kez kurtlar takibe alındı. 2 kurda verici takıldı. Kurdun birinin adı Kuzey, diğerinin Doğa. Sürekli izleniyor. Boyunlarındaki izleme cihazı 52 haftada otomatik olarak düşüyor. Yerleri tespit edilip yeni 2 kurda takılacak.”

Vaşak ailesi ilk kez görüntülendi
“Türkiye’de ilk kez bir vaşak ailesi görüntülendi. Ürediğini, en fazla tavşanlarla beslendiğini belirledik. Karaca ile de beslendiğini tahmin ediyoruz.”

Vahşi hayat trafik kazası kurbanı
“Çöplükler ayılar için büyük bir tuzak. Ayının ekosistemde önemli görevleri var. Toprağı havalandırıyor, tohum taşıyor, balıkların nüfusunu dengeliyor. Ama çöplükler hazır yemek, yiyor ve geri gidiyor. Ne kadar besin yerse o kadar yavru oluyor. Hayvan sayısı arttıkça insanlarla daha fazla çatışmaya giriyor. Bozayılar çöplüğe giderken kavga ediyor. Demiryolu ve karayolunu geçerek çöplüğe ulaşıyor. 2008’de bir bozayıya tren çarptı. Beli kırıldığı için uyutmak zorunda kaldık. Geçen yıl da 300 kiloluk bir ayıyı çöplükte silahla vurdular. Önlem alınması konusunda çalışmalar yapıyoruz.”