23 Mart 2012

İSTANBUL - Zilan Hatice Evgi sekiz yaşında. Hastane raporlarına göre, yüzde 98 oranında gelişim ve zekâ geriliği var. Zilan’ın ailesi, yıllardır kızlarını tedavi ettirdikleri hastaneden gelen yazıyı görünce şoke oldu. Zilan’ın altı yıllık tedavi masrafının yaklaşık 11 bin TL olduğunu belirten yazıda, sosyal güvencesi olmayan ve sabit bir geliri bulunmayan aileden borçlarını ödemesi isteniyordu.
Zilan, ekonomik durumu iyi olmayan Evgi ailesinin üç çocuğundan biri. Raporlara göre rahatsızlığının dünyada bir benzeri daha yok. Ailenin anlatımına göre doktorlar “Zilan’ın iki kromozomunda değişiklik olduğunu” belirterek ‘kraniyo frontonasal sendrom’ teşhisi koydu. Hatta bir doktor dünyada benzer vaka olmadığını söyledi. Gelişme ve zekâ geriliği bulunan Zilan için ailesi 2004’te İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne başvurdu. Ailenin sosyal güvencesi yoktu. Bu nedenle hastaneden her çıkışında Evgi ailesi borç senedi imzalıyordu. Evgi ailesine 22 Şubat 2012’de tedavi borçları ile ilgili yazı gönderildi. Yazıda, Evgi’nin tedavi masrafları olarak 10 bin 806 TL borcu olduğu, 26 Nisan 2012’ye kadar ödemesi gerektiği belirtiliyordu.
“Hastaneye gidemiyoruz. Başvuru yaptığımızda siz GSS odasına uğrayın diyorlar. Başıma ne geleceğini biliyorum. Gitmiyorum o yüzden. Bir kez uğradım, ‘Borcunuzu ödemeniz lazım’ dediler. Nasıl öderim?” diyen anne Evgi dün İzmir İl Sağlık Müdürlüğü’ne gitti. Anne Mehtap Evgi, “Valiliğin sosyal yardımlaşma vakfı aracılığıyla yardımcı olacaklarını söylediler. Ama çok yere gittim. Geçen hafta da valiliğe başvurdum. Sonuç alamadım” dedi. 

‘Uygulama böyleydi’
İzmir İl Sağlık Müdürlüğü yetkilileri, yeni yürürlüğe giren ve herkesi sağlık sigortası şemsiyesine alan sistem öncesi uygulamanın bu yönde olduğunu, herhangi bir sosyal güvencesi olmayan hastalara bakıldığını ancak borç senedi imzalatıldığını belirtti. Zilan için devreye girdiklerini belirten yetkililer, aileye yardımcı olacaklarını, valiliğin sosyal yardımlaşma vakfı aracılığıyla borcunun kapatılmasını sağlayacaklarını belirtti.
Sekiz yaşındaki engelli Zilan’ın sorunu belki de birkaç güne kadar çözülecek. Ancak böyle borç senedi imzalatılmış kaç çocuk hasta olduğuyla ilgili net bir bilgi yok.

Ailelere borç senedi imzalatılıyor
Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası İzmir Şubesi Başkanı Dr. Ergün Demir, borç senedi uygulamasının 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun geçici 10. maddesi uyarınca sosyal güvencesi olmayan hastalara imzalatıldığını söyleyerek, şöyle devam etti: “Bugüne kadar aslında bu durumda olan hastalara borç senetleri gönderilip ödemeleri isteniyordu. Kamuoyunda herkes 18 yaş altı çocukların sağlık hizmetlerinden faydalandığını biliyor. Evet hastaneler bu çocukları geri çeviremiyor ancak ailelere borç senedi imzalatıyor. Ödeyemediklerinde de bu hastalar fişleniyor. Şimdi Zorunlu Genel Sağlık Sigortası ile sosyal güvencesi olmayan kalmayacağı için bu durum da ortadan kalkacak.”