Taksilerde hem yolcu hem şoför güvenliği yok. Taksi şoförü olmak çok kolay. Sorunları çözecek projeler uygulamaya geçmiyor.

16 Ekim 2011

İstanbul ’da bir taksicinin Ermeni olduğu gerekçesiyle bir kadını dövmesi ticari taksi şöförlerinin yolculara yönelik darp ve kaba davranışlarını tekrar gündeme getirdi. Bir yanda da taksicilerin uğradığı saldırılar var. Taksilerle ilgili kâğıt üzerinde çok sayıda proje var ama büyük bir kısmı uygulamaya geçmedi. Kentte her gün 1 milyon hareketin olduğu taksilerle ilgili çok sayıda şikâyet var. ‘Kısa mesafeye götürmem’, ‘Unutulan eşyanın asla bulunamaması’ gibi şikâyetlerin yanı sıra, ‘şiddet olayları’ bu sorunların en başında geliyor. İstanbul’daki tek başına bir sektör olan 18 bin taksici ile ilgili İBB bir proje geliştirdi. 

Tek merkezden yönetim 
Projeye göre, durakların işletilmesi, duraklar arası entegrasyon ile yüksek güvenliğin sağlanması, yönlendirme, araç takip ve ödeme sistemlerinin kurulması ve işletilmesi tek elden yürütülecek. Durakların modern altyapıya kavuşturulması, şoförlerin güvenliğinin arttırılması, sağlanacak. Tek bir merkezli çağrı merkezi kurulacak. Çağrılar online haritalardan izlenecek. Taksilere ücretsiz GPS, navigasyon, LCD ekran gibi ekipman eklenecek. 

Panik butonu olacak 
GPS uydu sistemi aracılığıyla alınan anlık konum, hız, yön bilgileri ile aracın nerede olduğu saptanabilecek ve güvenlik amacıyla araçlar uzaktan erişimle durdurulabilecek. Yabancı yolcularla iletişim sorunu için çağrı merkezi yardım edecek. Sürücü kimlik tanıma sistemi ile hangi aracı kimin kullandığı, çalışma saatleri ve SGK kapsamında olup olmadığı sorgulanabilecek. Taksi koltuklarının arka tarafında 8 inç ekranlarla, yol durumu, güzergâhı, önemli haberler , en yakın otel, hastane, polis merkezi gibi kurumların acil telefonları ve konumları harita üzerinde sunulacak. 

Tehlike anında panik butonuna basılarak çağrı merkezi ve emniyetle direkt iletişime geçilebilecek. Araç içerisindeki ortam, kayıt altına alınarak, bilgiler ilgili merkezlere iletilecek. Araç uydudan takip edilebildiği için yeri anında belirlenecek.
İBB, taksi ve sürücülerde aranan özelliklerin yer aldığı 19 sayfalık bir yönerge de çıkardı. Ancak şoförlerin büyük bir kısmının bir yönergeden haberi yok. İstanbul’da her takside ticari ruhsatı bulunuyor. Sürücülerin ise İBB tarafından verilen eğitim aldıklarına dair ‘Toplu taşım aracı kullanım belgesi’ bulunuyor. İBB yetkilileri, İstanbul’da bulunan ticari taksi kullanıcılarının yüzde 90’ının bu eğitimi aldığını belirtiyor. 

2006’da başlayan eğitimler kapsamında 24 bin kişiye eğitim verildi, 19 bin kişi sertifika aldı. Ancak bu belge için alınan eğitimler yönergedeki eğitimlerin tamamını kapsamıyor. Örneğin yönergede, ‘psikoteknik eğitimi’ de alınması gerektiği belirtiliyor. Eğitimler kapsamında şehir bilgisi, dil eğitimi, harita okuma gibi eğitimler de bulunuyor. Bağcılar’da 23 taksi, 46 şoförün çalıştığı bir durakta bu belgeye yalnız bir sürücü sahipti. Birçok şoförse belgeyi ilk kez duyuyordu. 

Kim sürüyor belli değil! 
İstanbul Taksiciler Esnaf Odası Başkanı Yahya Uğur da, taksilerin tek bir merkez altında toplanamadığından şikâyetçi. Uğur, “Taksileri kimin sürdüğünün kaydı hiçbir yerde yok” diyor. Uğur, günde 1 milyondan fazla taksi hareketliliği olduğunu söyleyerek, “18 bin taksi günde ortalama 40 iş alıyor. Ortalama 2 kişi de hesap edildiğinde 1 milyonu geçiyor. Şikâyet olmaması mümkün değil. En çok şikâyet ‘kısa mesafe üzerine. Her şikâyeti 444 15 23 no’lu hattan değerlendiriyoruz” diye konuşuyor.


Amerika’da 4 gün test ediliyor
Amerika’da taksi şoförü olabilmek için diploma benzeri bir sertifika ve kimlik alınması gerekiyor. Bunun için birtakım eğitimlerden geçirilen sürücünün bilgisi 2-4 gün süreyle test ediliyor. Şehri, en ucuz ve kısa yolları bilen ve de trafik ışıklarına uyan kişiler taksi şoförü olabiliyor. Taksiler büyük şirketlerin işletmesi altında çalışıyor. Taksilerin içinde ‘panik tuşları’ ve GPS’ler bulunuyor. Bir tehdit halinde bu tuşa basılmasıyla şehirdeki tüm taksiciler ve polis haberdar oluyor.

Almanya’da sınavla taksici olunabiliyor
22 yıldır taksicilik yaptığını söyleyen Muharrem Kaban, İBB’nin yönergesinden haberi olmadığını belirterek, “Önemli olan denetim. Bugün B sınıfı ehliyeti olan herkes taksi şoförlüğü yapabilir” diyor. Kaban yeğeninin Almanya Berlin’de taksi şoförlüğü yaptığını belirterek şunları anlattı: “Taksi şoförü olmak Türkiye ’deki kadar kolay değil. Tam 3 kez sınava girdi. 2.5 yıl çalıştı. 4.de sınavı geçti. Tam 3500 caddeyi ezberledi. Burada Taksim’i bilmeyen şoförler var.”