Ters laleri yakalatan milli parkçıların sicili parlak: 1500 kelebek, 400 böcek, 5 bin bitki. Gümrükçüler ekipten bitki eğitimi istedi.

02 Temmuz 2011

İSTANBUL - Özel bir türe ait son 57 ters lale soğanının yurtdışına çıkmasını engelleyen Artvin Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü’nün sicili başarılarla dolu. Israrlı takipleri sonucunda kaçakçılara göz açtırmayan ekip bugüne kadar çok sayıda girişimi önledi. Ekip, 1500 kelebek, 400 böcek ve son olarak son 57 ters lale kaçakçılığını önledi. Şube müdürü Orman Mühendisi Faruk Bucak, ters lale olayından sonra gümrük müdürlüğünde görevlilerin kendisini aradığını ve bitkiler konusunda ortak eğitim almak istediklerini söyledi.
Türkiye ’nin son 57 ters lalesini yurtdışına kaçırmak isterken yakalanan 2 Hollandalı olayının arkasında Artvin İl Çevre Müdürlüğü’nde görevli Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürü Faruk Bucak’ın ısrarlı takiplerinin önemli payı var. Bucak, kendisine gelen ihbarı sonuna kadar takip ederek kaçakçıları sınırda yakalatmıştı. Bucak göreve geldiği ilk yıllarda (2007-2008) bölgede İsraillilerin çok fazla görüldüğünü belirtirken şu sıralar ise Alman, Danimarkalı ve Hollandalıların bölgede çok sık araştırma yaparken görüldüklerini söyledi.

Araçlarının camlarından içeri bakıyoruz!
Türkiye’deki tüm türlerin ‘keşfedilmiş’ olduğunu anlatan Bucak, yetkilerinin azlığından da yakınıyor: “Muhtemelen Türkiye’deki tüm türlerden örnekler dışarıya kaçırılmıştır. Bu konuda net bir rakam vermemiz mümkün değil. Çünkü bilinmiyor. Buraya gelenler gezip tozmaya gelmiyor. Hepsi bilinçli geliyor. Kimseye hesap soramıyoruz. Gördüklerimizi, ihbar edilenleri çağırıyoruz, çok yumuşak davranarak laf almaya çalışıyoruz. Arama yapamıyoruz. Biz bir yandan konuşurken, bir arkadaşımız araçlarını camdan kontrol ediyor, bitki var mı yok mu diye. Sonra da biz de, savcılığa gümrüklere ihbar ediyoruz. Suçüstü yakalarsak biz de ceza kesiyoruz. Hepsini tutsak da olmaz tabii ki. Yasal bir düzenleme gerekli.”

Nasıl çözmeli?
Orman Mühendisi Faruk Bucak geçmişte de önemli başarılara imza attı. 2007’de Türkiye’den kaçırılmaya çalışılan 1500 kelebeği yakalatırken 2008’de de Kafkasör bölgesinde 400 böcekle Alman uyruklu bir kişiyi yakalattı. Kelebek olayından sonra takdir alan Bucak, kaçakçılığın önlenebilmesi için şu önerileri de sıraladı:
“ Avrupa ’nın hiçbir yerinde bir yabancı elini kolunu sallayarak gezemez. Kılavuzla gezer. Devletin kılavuz sistemine geçmesi gerekiyor. Köylerde vatandaşları, kolluk kuvvetlerini, personelimizi sürekli eğitiyoruz. Gümrüklerde de bitkiler tanınmıyor. Ters lale olayından sonra gümrük müdürlüğünden aradılar, önerilerde bulundum. Önce hocalarla görsel sunumlarla eğitim yapılmalı, sonra da arazide bitkileri anlatmalıyız.”

Kaçakçılıkta en gözde türler
Türkiye’nin biyolojik zenginliklerinin yurtdışına kaçırılmasında milat, 1903 yılında lale soğanlarının Hollanda’ya gitmesi olarak kabul ediliyor. Yasadışı yollardan kaçırılan bitkilerin başında ise soğanlı türler geliyor.
Bu türlerin başlıcaları şöyle:
Ters lale, ağlayangelin (fritillaria), lale (tulipa), kardelen, (galanthus), gölsoğanı (narciscus), nergiz (stenbergia), topalak, yersomunu (cyclamen) türleri, arapsümbülü (muscari), süsen, kurtkulağı (eris), zambak (Lilium) türleri, dağlalesi, manisa lalesi (Anemone).